Door Friso Raemaekers, B Health, RN, CEN, FNI, FCNC

---

Toen Mustafa Suleyman onlangs schreef dat de belangrijkste vraag van deze tijd niet is wanneer AI slimmer wordt dan wij, maar wat voor soort AI de wereld eigenlijk wil, voelde dat als een herkenning.
Het antwoord van de CEO van Microsoft is Humanist Superintelligence (HSI): krachtige maar begrensde AI, altijd in dienst van de mens. Het sluit naadloos aan bij wat verpleegkunde al meer dan een eeuw doet.

De meest menselijke wetenschap

Verpleegkunde is van oorsprong een humanistische discipline. Het is de plek waar wetenschap en empathie samenkomen, waar zorg niet abstract is, maar concreet, relationeel en ingebed in context. Verpleegkundigen observeren, interpreteren en reageren op de menselijke ervaring van gezondheid, ziekte en herstel.

Door de jaren heen is die wetenschappelijke kennis gebundeld in definities, classificaties en taxonomie:

• NANDA-I – diagnostiek van menselijke reacties op ziekte, lijden, welzijn en herstel.
• NIC – interventies die beschrijven wat verpleegkundigen doen om verandering te ondersteunen.
• NOC – zorgresultaten die de toestand van gezondheid vastlegt hoe we weten dat zorg werkt.

Samen vormen zij een van de rijkste semantische modellen van menselijkheid in context: een gestructureerde kennisbasis, verfijnd door miljoenen zorgmomenten.

Wat AI kan leren van de verpleegkunde

Als Humanist Superintelligence draait om AI die grondig, ethisch en betekenisvol is, dan biedt de verpleegkunde de blauwdruk. Verpleegkundige data zijn per definitie humanistisch: contextueel, relationeel en gericht op uitkomsten. Met de classificaties van NANDA, NIC en NOC wordt het klinisch redeneren niet vervangen, maar zichtbaar en toetsbaar.

In die zin vormen deze terminologieën al een vorm van domeinspecifieke superintelligentie:
een systeem dat menselijke behoeften herkent, passende interventies voorstelt en resultaten evalueert — altijd binnen professionele en ethische grenzen.

Een toekomstvisie: Verpleegkundige Superintelligentie

Stel je een toekomst voor waarin elke verpleegkundige én elke patiënt een AI-companion heeft die getraind is op verpleegkundige kennis — niet alleen gericht op symptomen, maar op menselijke reacties.

• Patiënten vullen zelf indicatoren van zorgresultaten in om hun herstel te volgen.
• Verpleegkundigen krijgen beslisondersteuning op basis van de classificaties.
• Zorginstellingen monitoren zorgresultaten semantisch in plaats van puur statistisch.

Dat is geen sciencefiction — het is de logische volgende stap van wat we nu al doen: gestructureerd, mensgericht redeneren gecombineerd met lerende systemen. Een Verpleegkundige Superintelligentie is de meest tastbare belichaming van Humanist AI: praktisch, uitlegbaar en onlosmakelijk verbonden met menselijke waardigheid.

Naar een humanistische toekomst in de zorg

AI zal de zorg veranderen. Maar dat moet gebeuren met de professies die weten wat menswaardige zorg betekent. Als we willen dat AI écht ten dienste staat van mensen, moeten we niet alleen data coderen, maar ook empathie, ethiek en context — precies wat verpleegkundigen al decennialang systematiseren.

Humanist Superintelligence in de zorg begint bij de verpleegkunde. Want verpleegkunde geneest niet alleen ziekten, ze tilt de mens boven de ziekte uit.

---

---

---